Nagroda im. prof. W. Krzyżosiaka za rok 2022 za najlepszą pracę w zakresie badań nad kwasami nukleinowymi

Zespół, w którego skład wchodzili dr hab. Paweł J. Sikorski, dr hab. Rafał Tomecki oraz mgr Natalia Baran z Wydziału Biologii UW otrzymał nagrodę im. prof. Włodzimierza Krzyżosiaka za publikację w „Nucleic Acids Research”. Gratulujemy!

Nagrodę im. prof. Włodzimierza Krzyżosiaka za najlepszą pracę doświadczalną w zakresie badań nad kwasami nukleinowymi wykonaną w polskim laboratorium opublikowaną w 2022 r. otrzymał zespół kierowany przez dr hab. Pawła J. Sikorskiego w składzie: Karolina Drążkowska, Rafał Tomecki, Marcin Warmiński, Natalia Baran, Dominik Cysewski, Anaïs Depaix, Renata Kasprzyk, Joanna Kowalska, Jacek Jemielity, Paweł Sikorski za artykuł „2′-O-Methylation of the second transcribed nucleotide within the mRNA 5′ cap impacts the protein production level in a cell-specific manner and contributes to RNA immune evasion”. Nagrodę przyznał Komitet Biologii Molekularnej Komórki PAN.

Artykuł dotyczy funkcji modyfikacji struktury znajdującej się na końcu 5’ mRNA – tak zwanego kapu (po polsku czapeczka lub kapturek). Kap, poza tym że chroni transkrypty przed degradacją, warunkuje również prawidłowe zachodzenie wielu kluczowych procesów komórkowych. Spośród opisanych do tej pory naturalnie występujących modyfikacji kapu, które obecne są na niemal wszystkich ssaczych mRNA, rola metylacji 2’-O rybozy drugiego transkrybowanego nukleotydu była najmniej poznana.

Badacze poza zwróceniem szczególnej uwagi na metylację 2’-O rybozy drugiego transkrybowanego nukleotydu, poszerzyli również wiedzę na temat funkcji metylacji 2’-O rybozy pierwszego transkrybowanego nukleotydu oraz metylacji w pozycji N6 adenozyny jako pierwszego transkrybowanego nukleotydu.

Naukowcy przebadali wpływ obecności danej modyfikacji kapu, tudzież ich kombinacji, w transkryptach na wydajność biosyntezy białka czy tempo usuwania kapu przez enzymy za to odpowiedzialne. Co niezwykle ważne, odkryli, jakie modyfikacje kapu gwarantują, że transkrypty rozpoznawane są przez komórkę jako „własne” i nie wywołują procesów obronnych, które mogą być uruchamiane przez wirusowy materiał genetyczny podczas infekcji. Do przeanalizowania znaczenia modyfikacji kapu wykorzystane zostały nowe narzędzia molekularne – analogi kapu uzyskane na drodze syntezy chemicznej w postaci tetranukleotydów zawierających pożądane modyfikacje.