Dr Anna Malik w międzynarodowym zespole badającym patogenezę udaru mózgu

Dr Anna Malik, kierowniczka Grupy Badawczej Neurobiologii Komórkowej na Wydziale Biologii UW, weszła w skład międzynarodowego zespołu, który zajmie się mechanizmami wpływającymi na powstawanie uszkodzeń mózgu po udarze. W skład konsorcjum, finansowanego w ramach ERA-NET NEURON, wchodzą badacze z Polski, Niemiec, Francji i Izraela.

Projekt dotyczy znaczenia tzw. hematopoezy klonalnej (clonal hematopoiesis, CH) w patogenezie udaru niedokrwiennego. Udar mózgu jest jedną z głównych przyczyn śmierci i bardzo często prowadzi do niepełnosprawności na całe życie. Z kolei hematopoeza klonalna to zjawisko związane ze starzeniem się, w którym dochodzi do wytworzenia odrębnej genetycznie subpopulacji komórek krwi charakteryzującej się wspólną mutacją w DNA. Hematopoeza klonalna jest znanym czynnikiem ryzyka rozwoju nowotworów krwi. W ostatnich latach odkryto także powiązania między CH a występowaniem zdarzeń naczyniowych, takich jak udar. W szczególności, członkowie konsorcjum odkryli, że pacjenci z CH spowodowaną mutacjami w genie TET2 po pierwszym udarze są bardziej narażeni na kolejne zdarzenia naczyniowe lub śmierć w przyszłości. Obecnie nie wiadomo jednak nic o mechanizmach stojących za tym zjawiskiem.

Celem konsorcjum jest więc zbadanie wpływu CH wywołanej mutacjami w genie TET2 na przebieg procesów uszkodzenia i regeneracji tkanki mózgowej po udarze. Stosując modele mysie, określone zostanie czy obecność zmutowanych komórek wpływa na odzyskiwanie sprawności po udarze. Badacze sprawdzą także m.in. czy zmutowane komórki odpornościowe pozbawione TET2 produkowane w szpiku kostnym mogą przedostawać się do mózgu po udarze i powodować dodatkowe zniszczenia tkanki. Zespół zbada też wpływ tych komórek na własności i aktywność komórek mózgu, t.j. neuronów, astrocytów i mikrogleju oraz na mikrośrodowisko mózgu. Ostatecznie przetestowana zostanie w modelu przedklinicznym efektywność eksperymentalnej terapii, której celem ma być normalizacja procesów zaburzonych na skutek występowania komórek odpornościowych pozbawionych TET2.

W skład konsorcjum, poza zespołem z Wydziału Biologii UW, wchodzą grupy badawcze z Niemiec (Christoph Harms, Matthias Enders), Francji (Daniel Lewandowski) oraz Izraela (Steffen Jung).

Głównym zadaniem zespołu dr Anny Malik będzie zbadanie rozmieszczenia zmutowanych komórek w mózgu oraz ich wpływu na morfologię komórek glejowych, a także określenie jak zmieniają się właściwości mikrośrodowiska mózgu po udarze u myszy z hematopoezą klonalną. Ponadto, zespół będzie prowadził prace w modelach in vitro mające na celu zbadanie wpływu mutacji w genie TET2 na aktywność makrofagów.

Więcej informacji o projekcie na stronie www ERA-NET NEURON.