Publikacja zespołu, pod kierunkiem dr hab. Anny Malik z Wydziału Biologii UW, dotycząca badań nad patogenezą glejaka

W czasopiśmie „EMBO Reports” ukazał się właśnie artykuł „SorLA restricts TNFα release from microglia to shape a glioma-supportive brain microenvironment” podsumowujący wyniki badań dotyczących patogenezy glejaka, prowadzonych pod kierunkiem dr hab. Anny Malik przez Grupę Badawczą Neurobiologii Komórkowej z Wydziału Biologii UW oraz współpracowników z Polski, Niemiec, Holandii i Danii.

Glejak wielopostaciowy (ang. glioblastoma multiforme, GBM) to bardzo agresywny, nieuleczalny nowotwór mózgu, dla którego mediana przeżycia pacjentów od momentu diagnozy wynosi tylko 15 miesięcy. Głównym powodem tak złych rokowań osób cierpiących na GBM jest wadliwa odpowiedź układu odpornościowego wobec nowotworu. Paradoksalnie, komórki, które powinny hamować rozwój glejaka, uczestniczą we wspieraniu jego wzrostu. Za zjawisko to odpowiedzialne są przede wszystkim mikroglej oraz makrofagi, które w mikrośrodowisku glejaka nabierają cech pro-nowotworowych i stają się jego sojusznikami. Identyfikacja i zahamowanie mechanizmu odpowiedzialnego za promowanie takiej aktywności mikrogleju i makrofagów mogłoby umożliwić odblokowanie odpowiedzi przeciwnowotworowej, a tym samym przedłużyć życie pacjentów.

We wspomnianej pracy badacze opisali udział receptora sortującego SorLA w promowaniu pro-nowotworowych właściwości mikrogleju i makrofagów. Naukowcy wykazali, że receptor SorLA stanowi ważny czynnik w kształtowaniu aktywności tych komórek, wpływając tym samym na charakter mikrośrodowiska glejaka. Interdyscyplinarne podejście łączące zastosowanie metod bioinformatycznych z przeprowadzeniem badań w modelach in vivo oraz in vitro pozwoliło wykazać, iż wysoki bądź niski poziomu ekspresji genu kodującego SorLA jest powiązany z konkretnymi własnościami komórek, odpowiednio od pro-nowotworowymi do pro-zapalnymi. Badacze udowodnili, iż mikroglej pozbawiony genu kodującego SorLA cechuje się wyższym potencjałem do wywołania odpowiedzi zapalnej, przede wszystkim poprzez zwiększone wydzielanie cytokiny TNFα. Konsekwencją tego zjawiska jest odblokowanie przeciwnowotworowych właściwości mikrogleju w mikrośrodowisku glejaka u myszy pozbawionych SorLA, czego następstwem jest nasilony napływ neutrofilii i zahamowanie wzrostu guza.

Badania opisane w pracy po raz pierwszy dowodzą znaczącej roli receptora SorLA w kształtowaniu funkcji mikrogleju i makrofagów, co w przyszłości może przyczynić się do opracowania terapii wpływających na zniesienie immunosupresyjnego charakteru mikrośrodowiska glejaka.

Abstrakt graficzny