Dr hab. Paweł Sikorski nagrodzony Nagrodą Prezesa Rady Ministrów

26 11 2024

Dr hab. Paweł Sikorski, adiunkt w Instytucie Mikrobiologii Wydziału Biologii UW, został nagrodzony Nagrodą Prezesa Rady Ministrów za wybitne osiągnięcia naukowe wchodzące w skład rozprawy habilitacyjnej „Chemicznie modyfikowany RNA jako narzędzie do badania metabolizmu kwasów nukleinowych o potencjale terapeutycznym”. Gratulujemy!

W uzasadnieniu, na stronie Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, czytamy, że dr hab. Sikorski został nagrodzony „za rozprawę koncentrującą się wokół zagadnień dotyczących tworzenia wiarygodnych metod umożliwiających analizę efektywności działania terapeutycznych i szczepionkowych RNA oraz śledzenia ich losów w organizmie człowieka. Badania tworzą fundamenty dla bezpiecznego skutecznego stosowania leków bazujących na RNA”.

Ścieżka naukowa dr hab. Sikorskiego ściśle związana jest z Wydziałem Biologii UW – to tutaj w 2014 r. obronił doktorat, którego promotorką była prof. Joanna Kufel. W latach 2015-2022 był związany z Centrum Nowych Technologii UW, a dokładnie z Laboratorium Chemii Biologicznej, kierowanym przez prof. Jacka Jemilitego. W 2022 r. został kierownikiem Laboratorium Epitranskryptomiki w Centrum Nauk Biologiczno-Chemicznych UW.

W ramach badań, które weszły w skład rozprawy habilitacyjnej, łączącej elementy chemii i biologii, Laureat opracował nowe metody syntezy mRNA oraz poszerzył naszą wiedzę na temat właściwości biologicznych transkryptów zawierających chemicznie modyfikowane analogi tzw. kapu, czyli struktury znajdującej się na końcu 5’ mRNA. Na szczególne wyróżnienie zasługują analogi zawierające modyfikację fosforotiolową, które znacząco zwiększają stabilność mRNA oraz poprawiają wydajność produkcji kodowanego przez mRNA białka terapeutycznego.

Wyniki tych prac, zarówno w zakresie roli pierwszego transkrybowanego nukleotydu, jak i opracowania nowych klas analogów kapu, zaowocowały trzema międzynarodowymi zgłoszeniami patentowymi. Opracowane technologie wzbudziły zainteresowanie komercyjne – licencje na wynalazki zostały wykupione przez firmę ExploRNA Therapeutics Sp. z o.o., która wdraża je w produkcji terapeutycznych mRNA.

Obecnie dr hab. Sikorski prowadzi badania, które koncentrują się na zrozumieniu, w jaki sposób wrodzona odporność immunologiczna zwalcza infekcje wywołane wirusami RNA, takimi jak wirus grypy, SARS-CoV-2, wirus Dengi czy wirus Eboli. Szczególną uwagę poświęca badaniu mechanizmów, dzięki którym receptory komórek gospodarza rozpoznają wirusowe RNA, oraz strategiom wirusów, które maskują swoje RNA, by uniknąć wykrycia przez system obronny komórek.

Naukowiec spodziewa się, że wyniki prowadzonych aktualnie badań mogą w przyszłości przyczynić się do opracowania skuteczniejszych strategii walki z wirusami. Pozwolą także na bardziej świadomy dobór środków bioasekuracji, zapobiegając rozprzestrzenianiu się chorób wirusowych w hodowlach zwierzęcych i minimalizując ryzyko ich transmisji na ludzi.