Zasolenie a fotosynteza u rośliny słonolubnej Mesembryanthemum crystallinum

05 08 2025

Wioleta Wasilewska-Dębowska z Wydziału Biologii UW jest współautorką pracy w Journal of Plant Physiology poświęconej wpływowi zasolenia na aparat fotosyntetyczny przypołudnika kryształowego (Mesembryanthemum crystallinum) – rośliny słonolubnej o wyjątkowych zdolnościach adaptacyjnych. Gatunek ten potrafi zmieniać typ fotosyntezy w zależności od warunków środowiska. W środowisku zasolonym przechodzi na fotosyntezę typu CAM, typową dla roślin prowadzących oszczędną gospodarkę wodną, takich jak sukulenty. Dzięki temu stanowi doskonały model do badań nad dostosowaniem fotosyntezy do zmiennych warunków środowiskowych.

Zmiany klimatu mogą prowadzić do wzrostu zasolenia gleb w rejonach, które dotychczas nie zmagały się z tym problemem, co grozi spadkiem produkcji żywności na świecie. Zrozumienie mechanizmów pozwalających roślinom rosnąć i rozwijać się w takich warunkach ma więc kluczowe znaczenie.

Badania wykazały, że aklimatyzacja M. crystallinum do zasolenia wiąże się ze zwiększoną fosforylacją białek Lhcb1, Lhcb2 i D1, wchodzących w skład fotosystemu II (PSII), oraz ze spadkiem efektywności przełączania anten LHCII między fotosystemami w błonach tylakoidów. Wyniki wskazują, że zmiany w poziomie fosforylacji PSII/LHCII oraz w organizacji kompleksów białkowych w tylakoidach odgrywają kluczową rolę w przystosowaniu tego gatunku do środowiska zasolonego.

Na zdjęciu przypołudnik kryształowy (Mesembryanthemum crystallinum).