Grant dr. Baczyńskiego na badania nad ewolucją złożonych kwiatostanów u roślin astrowatych

25 07 2025

Dr Jakub Baczyński z Instytutu Biologii Ewolucyjnej Uniwersytetu Warszawskiego otrzymał grant NCN w konkursie SONATA 20 „Zmiany na poziomie merystemów jako napęd innowacji ewolucyjnych: wnioski na podstawie badań nad syncefaliami roślin astrowatych (Asteraceae)”. Będzie badał, jak powstały te złożone kwiatostany.

Liczące ponad 32 tys. gatunków astrowate (Asteraceae) to jedna z największych i najbardziej zróżnicowanych rodzin roślin kwiatowych. Główną przyczyną ich ogromnego ewolucyjnego sukcesu jest koszyczek — złożony kwiatostan przypominający pojedynczy kwiat, który można zaobserwować u popularnych roślin ozdobnych takich jak np. gerbera czy nagietek. Niektórzy przedstawiciele astrowatych wynoszą tę złożoność na jeszcze wyższy poziom tworząc syncefalia: koszyczki złożone z mniejszych koszyczków.

Celem tego projektu jest scharakteryzowanie słabo poznanych ewolucyjno-rozwojowych mechanizmów powstawania syncefaliów. Łącząc metody morfologiczne, molekularne i bioinformatyczne, zamierzamy przeanalizować ontogenezę tych struktur u dwóch gatunków roślin ozdobnych (przegorzanu pospolitego i kraspedii kulistej) i porównać ich genetyczne sieci regulatorowe z sieciami blisko spokrewnionych gatunków wytwarzających proste koszyczki. Wyniki tych badań przyczynią się do lepszego zrozumienia, w jaki sposób zmiany w aktywności merystemów prowadzą do powstawania innowacji morfologicznych.